50. Zobowiązania warunkowe oraz postępowania toczące się przed sądem, organem właściwym dla postępowania arbitrażowego lub organem administracji publicznej

50.1. Poręczenia i gwarancje

W tabeli poniżej przedstawiono obowiązujące na 31 grudnia 2015 r. gwarancje bankowe w ramach umów zawartych przez ENEA S.A. z Bankiem BZ WBK S.A. oraz Pekao S.A. do wysokości limitów w nich określonych.

Zestawienie udzielonych gwarancji wg stanu na 31 grudnia 2014 r.

Poniżej zestawienie gwarancji bankowych spółki Lubelski Węgiel Bogdanka S.A.

50.2. Postępowania toczące się przed sądami powszechnymi

Postępowania z powództwa Grupy

Postępowania wszczynane przed sądami powszechnymi z powództwa ENEA S.A. oraz ENEA Operator Sp. z o.o. dotyczą dochodzenia należności z tytułu dostarczania energii elektrycznej (tzw. sprawy za energię) oraz dochodzenia należności z innych tytułów – nielegalnego poboru energii elektrycznej, przyłączeń do sieci i innych usług specjalistycznych (tzw. sprawy za nie energię).

Postępowania wszczynane przed sądami powszechnymi z powództwa ENEA Wytwarzanie Sp. z o.o. dotyczą przede wszystkim zaległych płatności za faktury oraz kar umownych od kontrahentów spółki.

Na dzień 31 grudnia 2015 r. przed sądami powszechnymi toczyły się łącznie 11 584 sprawy z powództwa Grupy na łączną kwotę 219 468 tys. zł (na 31 grudnia 2014 r. toczyły się 10 662 sprawy o łącznej wartości 105 621 tys. zł).

Wynik żadnej ze spraw nie jest istotny dla wyniku finansowego Grupy Kapitałowej.

Postępowania przeciwko Grupie

Postępowania przeciwko Grupie wszczynane są zarówno z powództwa osób fizycznych, jak i prawnych. Dotyczą one m.in. kwestii takich jak: odszkodowania za przerwy w dostawach energii, ustalenie, czy miał miejsce nielegalny pobór energii oraz odszkodowania za korzystanie przez Grupę z nieruchomości, na których znajdują się urządzenia elektroenergetyczne. Za szczególnie istotne Grupa uznaje powództwa dotyczące bezumownego korzystania z nieruchomości nie będących własnością Grupy (nota 50.5).

Na dzień 31 grudnia 2015 r. przed sądami powszechnymi toczyły się łącznie 2 282 sprawy przeciwko Grupie na łączną kwotę 301 815 tys. zł (odpowiednio na 31 grudnia 2014 r. toczyło się 1 928 spraw o łącznej wartości 281 481 tys. zł). Rezerwy związane z tymi sprawami sądowymi prezentowane są w nocie 34.

50.3. Postępowania arbitrażowe

Postępowanie z powództwa Mostostal Warszawa S.A. oraz Acciona Infraestructuras S.A. przeciwko Lubelski Węgiel Bogdanka S.A. jest prowadzone przed Sądem Arbitrażowym przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie pod sygnaturą akt SA 64/15. Postępowanie arbitrażowe zostało wszczęte na podstawie wezwania na arbitraż wniesionego przez Konsorcjum w dniu 7 kwietnia 2015 r. Konsorcjum wniosło o zasądzenie od LWB na rzecz Konsorcjum kwoty 574 tys. zł wraz z odsetkami ustawowymi od powyższej kwoty od dnia 23 kwietnia 2015 r. (tj. od dnia złożenia pisma rozszerzającego wezwanie na arbitraż) do dnia zapłaty. Konsorcjum zastrzegło sobie prawo do dochodzenia dalszych roszczeń w toku tego lub innego postępowania. Obecenie Spółka oczekuje na wydanie przez Sąd postanowienia w zakresie swojej właściwości na podstawie par. 3 ust. 3 Regulaminu Arbitrażowego Sądu Arbitrażowego przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie.

50.4. Postępowania toczące się przed organami administracji publicznej 

Odnośnie ENEA Wytwarzanie Sp. z o.o. przed organami administracji celnej oraz sądami administracyjnymi prowadzone są postępowania:

1. Towarzystwo na rzecz Ziemi złożyło do WSA skargę na postanowienie utrzymujące w mocy postanowienie odmawiające wszczęcia postępowania w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji. Po wyczerpaniu drogi administracyjnej sprawa trafiła do NSA. Oczekuje na rozpoznanie skargi kasacyjnej (dot. budowy nowego bloku). Wyrokiem z dnia 10 grudnia 2015 r. (sygn. akt. IIOSK949/14 i II OSK 950/14) Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargi kasacyjne Towarzystwa. Sprawy prawomocnie zakończone,
2. Towarzystwo na rzecz Ziemi - złożyło do WSA skarga na odmowę wszczęcia postępowania ws. stwierdzenia nieważności decyzji ustalajacej środowiskowe uwarunkowania i decyzji zmieniającej ww. decyzję (dot. budowy nowego bloku),
3. Skarga fundacji ClientEarth Poland o dopuszczenie do udziału w postępowaniu na prawach strony w postępowaniu administracyjnym w sprawie wydania zezwolenia na emisję gazów cieplarnianych, prowadzonym na podstawie art. 50 ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych. NSA uchylił wyrok WSA. Wyrokiem z dnia 5 listopada 2015 r. WSA uchylił postanowienia Ministra oraz Marszałka odmawiajace dopuszczenia Fundacji do udziału w postępowaniu. Sąd nie doręczył jeszcze uzasadnienia. Od orzeczenia przysługuje skarga kasacyjna.

Postępowania przed sądami administracji publicznej odnośnie spółki Lubelski Węgiel S.A. dotyczą m.in. sporów z jednostkami samorządu terytorialnego w zakresie podatku od nieruchomości. Kwestia wywodzi się z tego, iż Spółka, sporządzając deklaracje z tytułu podatku od nieruchomości nie uwzględnia (podobnie jak inne spółki górnicze w Polsce) dla potrzeb kalkulacji tego podatku wartości podziemnych wyrobisk górniczych, ani też wartości wyposażenia, które się w nich znajduje. Obecnie prowadzone są spory z gminami Puchaczów, Cyców oraz Ludwin, a więc gminami na terenie których Spółka prowadzi wydobycie jak również z gminą Milejów. Sprawy dotyczą zarówno zwrotu nadpłat, jak również ustalenia podstawy opodatkowania podatkiem od nieruchomości i dotyczy lat 2004-2007 w zakresie nadpłat, oraz 2008-2012. W celu pokrycia ewentualnych roszczeń z zakresu podatku od nieruchomości Spółka utworzyła rezerwę w wysokości 23.881 tys. zł.

Ponadto prowadzone jest postępowanie przed Sądem Okręgowym w Lublinie w zakresie roszczeń ZUS z tytułu składki wypadkowej - mianowicie zasadności przekwalifikowania wypadków przy pracy oraz uchylenia sankcji nałożonej w wyniku kontroli na Spółkę przez ZUS O/w Lublinie. W celu pokrycia ewentualnych roszczeń w tym zakresie Spółka posiada utworzoną rezerwę w wysokości 18.727 tys. zł.

Zobowiązanie warunkowe z tytułu roszczeń prawnych dotyczące wynagrodzenia dla współtwórców wynalazków objętych patentem Nr 206048 i 209043, funkcjonujących w LWB, od których spółka nie tworzy rezerwy wynika przede wszystkim z braku możliwości dokonania oceny zasadności wysokości przedmiotowego roszczeniai rozbieżności pomiędzy stanowiskiem spółki a stanowiskiem współtwórców wynalazków objętych w/w patentami. Wartość zobowiązania warunkowego na dzień sprawozdawczy LWB wynosi 48 mln zł. Spółka dokonała oszacowania rezerwy na wynagrodzenie dla współtwórców według najlepszej posiadanej wiedzy oraz zasad stosowanych dotychczas w spółce przy wyliczaniu wynagrodzenia dla twórców wynalazków. W pozycji rezerwy na roszczenia prawne wykazano rezerwę na roszczenia dotyczące wynagrodzenia dla współtwórców wynalazków objętych patentem Nr 206048 i 209043, funkcjonujących w spółce, na kwotę 3 554 tys. zł. Kwestia wysokości wynagrodzenia będzie przedmiotem prac biegłych sądowych lub biegłych uznanych przez obydwie strony.

Do dnia przejęcia LWB wystawiła na rzecz Konsorcjum firm Mostostal Warszawa S.A. oraz Acciona Infraestructuras S.A. („Konsorcjum”) noty obciążeniowe z tytułu odszkodowania umownego, kar umownych za opóźnienia w realizacji umowy oraz odszkodowania za utracone korzyści – w łącznej wysokości 34 592 tys. zł. Jednocześnie w dniu 7 kwietnia 2015 roku do Sądu Arbitrażowego przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie wpłynęło powództwo wniesione przeciwko LWB przez Konsorcjum. Powództwo dotyczy przede wszystkim roszczeń z tytułu zwrotu poniesionych przez Konsorcjum kosztów w związku z przedłużeniem czasu wykonywania umowy oraz kary umownej za odstąpienie od umowy z winy spółki, stanowiących łącznie kwotę 27 232 tys. zł. W opinii Zarządu LWB zarówno nałożona kara umowna jak również roszczenie z tytułu dodatkowych kosztów poniesionych przez Konsorcjum są bezpodstawne, zwłaszcza, iż opóźnienie w realizacji umowy powstało z winy Konsorcjum.

Wystąpienie Konsorcjum do Sądu Arbitrażowego było zdaniem Zarządu spółki, reakcją na obciążanie Konsorcjum przez spółkę karą umowną, odszkodowaniem umownym oraz odszkodowaniem z tytułu utraconych korzyści. Zdaniem Zarządu spółki prawdopodobieństwo negatywnego rozstrzygnięcia sporu i ewentualnie wynikającej z tego konieczności zapłaty przez spółkę roszczeń jest niewielkie, a ostateczny rezultat finansowy obustronnych roszczeń nie powinien być dla spółki niekorzystny. Obecnie spółka oczekuje na wydanie przez Sąd postanowienia w zakresie swojej właściwości na podstawie par. 3 ust. 3 Regulaminu Arbitrażowego Sądu Arbitrażowego przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie.

50.5. Ryzyko związane ze stanem uregulowania sytuacji prawnej nieruchomości wykorzystywanych przez Grupę 

Ryzyko związane ze stanem uregulowania sytuacji prawnej nieruchomości wykorzystywanych przez Grupę wynika z faktu, że Grupa nie dla wszystkich obiektów posiada tytuł prawny do korzystania z gruntów, na których są usytuowane sieci przesyłowe oraz związane z nimi urządzenia. W przyszłości Grupa może być zobowiązana do ponoszenia kosztów z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości.

Brak uregulowanego stanu prawnego nieruchomości powoduje zagrożenie powstania dodatkowych kosztów związanych z żądaniami wypłaty odszkodowań za tzw. bezumowne korzystanie z gruntu, czynszu dzierżawnego lub wyjątkowo, w pojedynczych przypadkach z żądaniami związanymi ze zmianą lokalizacji obiektu (przywrócenie gruntu do stanu pierwotnego).

Rozstrzygnięcia zapadające w tych sprawach są o tyle istotne, że w znaczący sposób wpływają zarówno na kształtowanie postępowania Grupy wobec osób zgłaszających roszczenia przedsądowe w związku z urządzeniami zlokalizowanymi na ich nieruchomościach w przeszłości, jak i na sposób regulowania stanu prawnego tych urządzeń w przypadku nowych inwestycji.

Możliwość utraty majątku w tym przypadku jest znikoma. Brak uregulowanego stanu prawnego nieruchomości pod urządzeniami energetycznymi nie stanowi ryzyka utraty przez Grupę majątku, a jedynie powoduje zagrożenie powstania dodatkowych kosztów związanych z żądaniami wypłaty odszkodowań za tzw. bezumowne korzystanie z gruntu, czynszu dzierżawnego kosztów ustanowienia służebności przesyłu lub wyjątkowo, w pojedynczych przypadkach z żądaniami związanymi ze zmianą lokalizacji obiektu (przywrócenie gruntu do stanu pierwotnego). Grupa tworzy adekwatne rezerwy.

Rezerwa dotyczy również odszkodowań za bezumowne korzystanie przez Grupę z nieruchomości, na których posadowiony jest majątek sieciowy Grupy (linie elektroenergetyczne), w związku z określaniem tzw. korytarzy przesyłowych oraz ustanawianiem służebności przesyłu na rzecz Grupy.

Na dzień 31 grudnia 2015 r. Grupa ujęła rezerwę na roszczenia z tytułu bezumownego korzystania z gruntów w wysokości 189 429 tys. zł.

50.6. Zawezwania do próby ugodowej w sprawach dotyczących niezbilansowania za 2012 r.

30 i 31 grudnia 2014 r. ENEA S.A. wystąpiła z zawezwaniami do próby ugodowej w stosunku do:

Przedmiotem zawezwań było roszczenie rozliczenia zapłaty za energię elektryczną pobraną w ramach bilansowania handlowego. Zawezwane spółki poprzez niewyrażenie zgody na wystawienie przez ENEA S.A. faktur za rok 2012 bezpodstawnie uzyskały z tego tytułu korzyści majątkowe.

Do dnia sprawozdawczego odbyło się pięć rozpraw, na których nie doszło do uznania roszczeń ENEA S.A.

W związku z brakiem ugodowego rozstrzygnięcia w powyższeej sprawie, ENEA S.A. wystąpiła przeciwko w/w podmiotom ze stosownymi pozwami przeciwko:

• FITEN S.A. - pozew z 24 listopada 2015 r., wartość przedmiotu sporu: 207 tys.,
• TAURON Polska Energia S.A. – pozew z 10 grudnia 2015 r., wartość przedmiotu sporu: 17 086 tys. zł,
• TAURON Sprzedaż GZE Sp. z o. o. – pozew z 10 grudnia 2015 r., wartość przedmiotu sporu: 1 826 tys. zł,
• PKP Energetyka S.A. – pozew z 28 grudnia 2015 r., wartość przedmiotu sporu: 1 272 tys. zł,
• PGE Polska Grupa Energetyczna S.A. – pozew z 29 grudnia 2015 r., wartość przedmiotu sporu: 7 410 tys. zł.

Sprawa z powództwa ENEA S.A. przeciwko FITEN S.A. toczy się przed Sądem Okręgowym w Katowicach pod sygnaturą akt XIII GC 561/15/IW. W jej toku strona Pozwana 22 grudnia 2015 r. sporządziła odpowiedź na pozew.

ENEA S.A. w odpowiedzi na stanowisko Pozwanej podtrzymała w całości żądania zawarte w pozwie z 24 listopada 2015 r. Najbliższa rozprawa w/w sprawie została wyznaczona na 17 marca 2016 r.

Sprawa z powództwa ENEA S.A. przeciwko TAURON Polska Energia S.A. toczy się przed Sądem Okręgowym w Katowicach pod sygnaturą akt XIII GC 600/15/AM. Pismem z 20 stycznia 2016 r. Pozwana wystąpiła z wnioskiem o przedłużenie terminu złożenia odpowiedzi na pozew z uwagi na stopień skomplikowania okoliczności faktycznych sprawy oraz obszerny materiał dowodowy załączony do pozwu, który - w ocenie Pozwanej – wymaga szczegółowej analizy po jej stronie.

W pozostałych sprawach, na dzień sporządzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego, nie podjęto jeszcze żadnych czynności.